مالیات در مفهوم کلی به دو دسته مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم تقسیم بندی می شود.
مالیات های مستقیم در واقع مالیات هایی هستند که مستقیما و بدون واسطه از درآمد و دارایی اشخاص اخذ می شوند.
در حالی که مالیات های غیر مستقیم به طرز نامحسوس و غیر مستقیم بر روی قیمت کالاها یا خدمات از مصرف کننده دریافت میشوند
مالیات مستقیم چیست؟
مالیات مستقیم به مالیاتی اطلاق می شود که بی واسطه و مستقیما از درآمد یا دارایی مودیان مالیاتی اخذ میگردد . این مالیات به وسیله مامورین مالیاتی و به طور مستقیم اخذ می شود ، به طور کلی تمام کسانی که در ایران درآمد دارند حتی اگر خارج از ایران زندگی کنند ، مشمول مالیات بر درآمد هستند . حتی کسانی که به کسب و کار اینترنتی مشغول هستند ، باید ، مالیات کسب و کارهای اینترنتی خود را بپردازند.
همینطور کسانی که در ایران دارایی و اموالی دارند نیز برای حفظ و نگهداری از اموالشان باید مالیات بپردازند . مهم ترین قانونی که در خصوص مالیات های مستقیم به تصویب رسیده است ، قانون مالیات های مستقیم نام دارد که در سال 1345 به تصویب رسید و پس از آن چند بار اصلاح شد .
الف ) مالیات بر دارایی دسته بندی های گوناگونی را شامل می شود که از جمله آن های می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
1- مالیات حق تمبر : حتما شما هم تا حالا برای رسمیت بخشی به اسناد خود ، تمبر بر روی آن ها چسبانده اید . مالیاتی که به واسطه هزینه تمبر از اشخاص اخذ می شود ، یکی از انواع مالیات های مستقیم بوده و مالیات حق تمبر نام دارد .
2- مالیات بر ارث : برای تقسیم اموال بین وراث متوفی ابتدا باید دیون و بدهی های او پرداخت شود که یکی از این دیون مالیات بر ارث می باشد . در واقع هر کدام از وراث به نسبت نوع مال و طبقه ای که از ارث دارند ، باید میزان مشخصی از مالیات را برای انجام انتقال ماترک متوفی بپردازند و این مالیات برارث یکی از انواع مالیات های مستقیم می باشد .
ب ) مالیات بر درآمد : به طور کلی تمام اشخاص حقیقی یا حقوقی که در ایران درآمد دارند باید مالیات بپردازند . حتی اگر شخصی در ایران ساکن نباشد یا ایرانی نباشد اما در ایران منبع درآمدی داشته باشد ، باید در مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی ، اظهارنامه خود را ثبت کرده و مالیات بپردازد . همچنین اشخاص حقوقی بابت درآمدهای داخلی و خارجی خود مشمول مالیات می شوند
مالیات غیر مستقیم چیست؟
مالیات غیر مستقیم در واقع به مالیاتی گفته میشه که از تمام شهروندان گرفته میشود اما این امر به طور محسوس نیست . در واقع بر روی اکثر کالا ها و خدمات مبلغی به عنوان مالیات از مصرف کننده دریافت شده که به این نوع از مالیات ، مالیات غیر مستقیم گفته می شود . از جمله مالیات های غیر مستقیم می توان به مالیات بر واردات و مالیات بر معاملات اشاره کرد .
الف ) مالیات بر واردات : برای حمایت از تولید داخلی و سایر دلایلی که دولت در دستور کار قرار داده است ، مالیاتی را از کالاهای وارداتی اخذ می کند .
ب ) مالیات بر معاملات : در موقع خرید و فروش کالا ، مالیاتی از فروشنده دریافت می شود و فروشنده در هنگام فروش کالا ، این مالیات را از خریدار اخذ می کند . مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع مالیات بر معاملات می باشد .