ممنوع الخروجی به معنای عدم امکان خارج شدن افراد از مرزهای زمینی، هوایی و دریایی به صورت موقت یا دائم است. این عدم امکان خروج دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که شامل مشکلات مالیاتی، اختلافات زندگی مشترک، مسائل کیفری و … است.
مطابق قانون آیین دادرسی کیفری بازپرس اصولا در دو مقطع یکی پیش از دسترسی به متهم و دیگری پس از دسترسی به متهم و به عنوان قرار نظارت قضائی می تواند دستور ممنوعیت خروج او از کشور را صادر کند.
دلایل ممنوع الخروجی افراد
برای ممنوع الخروجی افراد دلایل مختلفی وجود دارد. برخی از این دلایل شامل موارد زیر است:
ممنوع الخروجی مالیاتی: بر طبق قانون گذرنامه، قانون‌گذار می‌تواند از خروج بدهکاران مالیاتی جلوگیری کند و برای این افراد گذرنامه صادر نکند. اگر بالای ۵۰۰ میلیون تومان بدهی مالیاتی داشته باشید، مشمول این مورد خواهید شد.
ممنوع الخروجی قضایی: افراد زیر ۱۸ سال و زنان متأهل برای دریافت گذرنامه نیاز به اجازه همسر یا پدر خود دارند و اگر این مرحله از قانون را طی نکنند ممنوع الخروج قضایی به حساب می‌آیند.
ممنوع الخروجی اجرائیات ثبت: اگر بدهی بانکی یا مشکلاتی مربوط به چک دارید یا مهریه همسر خود را بعد از طلاق پرداخت نکرده‌اید، به احتمال زیاد در اداره اجرائیات یک شکایت ثبت شده دارید و اگر محکوم باشید و حکم جلبتان صادر شده باشد، ممنوع الجروج هستید.
ممنوع الخروجی سربازی: سربازان مشمول غایب، اگر وثیقه معتبر ارائه نداده باشند ممنوع‌الخروج هستند. همچنین سربازان فراری نیز حق خروج از کشور را ندارند.
ممنوع الخروجی سوء شهرت: افرادی که سابقه سرقت، کلاهبرداری، تکدی گری و غیره را در خارج از کشور داشته باشند نمی‌توانند از کشور خارج شوند و ممنوع‌الخروج هستند.
ممنوع الخروج کیفری: اگر مقامات قضایی تشخیص دهند سفر فرد به خارج از کشور، مخالف مصالح جمهوری اسلامی است، فرد را ممنوع الخروج می‌کنند که بیشتر برای افراد مشهور اتفاق می‌افتد.
نحوه استعلام ممنوع الخروجی
استعلام ممنوع الخروجی از اداره گذرنامه
اگرچه امروزه بیشتر افراد ترجیح می‌دهند که برای استعلام ممنوع‌الخروجی خود از روش‌های غیر حضوری استفاده کنند، اما هنوز هم خیلی از افراد هستند که ترجیح می‌دهند از روش حضوری استفاده کنند. در این بین برای استعلام ممنوع‌الخروجی کیفری می‌توانید به صورت حضوری به اداره گذرنامه مراجعه کنید.
استعلام ممنوع الخروجی از طریق سامانه ثبت
برای اطلاع از آخرین وضعیت ممنوع الخروجی پرونده‌های ثبتی خود می توانید به سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به نشانی ssaa.ir مراجعه کنید.
شما به راحتی می‌توانید با وارد کردن اطلاعات شخصی از جمله کد ملی و شماره شناسنامه، نسبت به ممنوع الخروج بودن یا نبودنتان اطلاعات کسب کنید.
اگر ممنوع الخروج باشید، در این سایت علت آن مشخص می‌شود و اگر ممنوع الخروجی شما علتی قضایی داشت، باید به سامانه ثنا مراجعه کرده تا ابلاغیه مربوطه را مشاهده کنید.
برای استعلام ممنوع الخروجی با کد ملی، باید مراحل زیر را انجام دهید:
ابتدا باید به سایت my.ssaa.ir مراجعه کنید.
پس از ورود به سایت، روی گزینه ثبت من کلیک کنید.
در این بخش گزینه اجرای اسناد رسمی را انتخاب کنید.
حال روی گزینه استعلام ممنوع الخروجی کلیک کنید.
پس از ورود به سایت و وارد کردن کد ملی و دیگر اطلاعات لازم، پیامی به شما نشان می‌دهد که دارنده این کد ملی ممنوع‌الخروج است یا خیر.
استعلام ممنوع الخروجی از طریق پلیس من
با نصب اپلیکشین «پلیس من» می‌توانید وارد سامانه گذرنامه شده و وضعیت ممنوع‌الخروجی خود را بررسی کنید. در این سامانه، استعلام هر نوع ممنوع‌الخروجی را می‌توانید مشاهده کنید.
استعلام ممنوع الخروجی از طریق اداره مالیات
اگر از نظر مالیاتی می‌خواهید بدانید که ممنوع‌الخروج هستید یا خیر می‌توانید استعلام ممنوع الخروجی خود را از طریق سایت tax.gov.ir دریافت کنید.
استعلام ممنوع الخروجی از طریق سامانه ثنا
ممنوع‌الخروجی همچنین ممکن است به دلیل پرونده‌های قضایی و کیفری باشد. برای اطلاع از ممنوع‌الخروجی پرونده‌های قضایی و کیفری به آدرس سامانه ثنا مراجعه کنید.
استعلام ممنوع الخروجی برای ایرانیان مقیم خارج از کشور
این افراد باید برای استعلام ممنوع‌الخروجی به سامانه میخک مراجعه کنند و در آنجا گزینه پرسمان تردد را انتخاب کنند. در این قسمت با وارد کردن پست الکترونیکی و کد ملی می‌توانند از وضعیت ممنوع‌الخروجی خود مطلع شوند.
آیا می‌توان در شرایطی خاص حکم ممنوع الخروجی را لغو کرد؟
بله. می‌توان تحت شرایط خاصی حکم ممنوع الخروجی را برای یک بار لغو کرد و از کشور خارج شد. این شرایط خاص شامل موارد زیر هستند:
سفر حج تمتع؛ افراد می‌توانند برای به جا آوردن حج تمتع یک بار از دادگاه اجازه خروج از کشور را بگیرند.
سفرهای درمانی؛ اشخاصی که درگیر بیماری‌های خاص هستند اجازه دارند یک بار برای انجام امور درمانی از کشور خارج شوند.
انجام امور تجاری مربوط به کار؛ درمواری که مشکل ممنوع الخروجی امور مالیاتی باشد و شخص توانایی پرداخت نداشته باشد می‌تواند با اجازه دادگاه یک بار برای انجام امور تجاری و بهبود وضع مالی از کشور خارج شود.
مدت زمان ممنوع الخروجی چقدر است؟
بر طبق قانون آیین دادرسی کیفری مدت اعتبار قرار منع خروج از کشور شش‌ماه و قابل تمدید است. در صورتی‌که مدت مندرج در دستور منع خروج منقضی شود، این دستور خود به خود منتفی است و مراجع مربوط نمی توانند مانع از خروج شوند.
اعتراض به قرار ممنوع الخروجی
بر اساس تبصره ۲ ماده ۲۴۷ قانون آیین دادرسی کیفری، شرایط اعتراض به قرار ممنوع الخروجی به شرح زیر است:
افرادی که با قرار صادره توسط بازپرس ممنوع الخروج می شوند تا ۱۰ روز قابلیت امکان دارند و می توانند در دادگاه صالح نسبت به صدور این قرار اعتراض کنند.
افرادی که توسط دادگاه ممنوع الخروج می شوند می توانند ظرف ۱۰ روز به صدور این قرار در دادگاه تجدیدنظر استان اعتراض نمایند
