صورت معاملات فصلی، گزارشی است که شرکتها هر فصل( معادل سه ماه) در سامانه معاملات فصلی ارسال میکنند. این معاملات میتوانند در قالب گزارش خرید و فروش، به صورت فاکتورهای تجمیعی، تجمعی و … ثبت شوند. با توجه به تعریف معاملات فصلی میتوان گفت، اگر اطلاعات مربوط به چند معامله با اشخاص مختلف که در فاکتورهای متفاوت ثبت شده در هنگام ثبت گزارش با هم جمع بسته شوند، به آنها معاملات فصلی تجمیعی گفته میشود. اما اگر در گزارش اطلاعات مربوط به فاکتورهای یک طرف خاص با هم جمع بسته شوند به آنها معاملات فصلی تجمعی میگویند. از تعریف تجمیعی و تجمعی مشخص است که با هم تفاوت دارند. در ادامه متن، تفاوت آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
ثبت تجمعی در معاملات فصلی
تجمع به معنای جمع بستن مبالغ فاکتورهای مربوط به یک طرف حساب خاص است. حتی اگر مبلغ برخی از آنها از ۵ درصد حد نصاب نیز کمتر باشد.
وقتی در طول یک فصل از یک شخص حقیقی یا حقوقی چندین فاکتور (خرید یا فروش) موجود باشد، میتوان همه مبالغ را در یک رکورد تجمعی ثبت کرد و نیازی به ثبت تفکیکی تک تک فاکتورها نیست. بلکه در روش ثبت تجمعی فقط مبلغ خرید و فروش و مشخصات کامل طرف مقابل ثبت میشود و نوع کالا یا خدمات، تعداد فاکتورهای قابل ثبت و حتی رعایت حد نصاب معاملات کوچک مهم نیست.
ثبت تجمیعی در معاملات فصلی
براساس بند 14 آیین نامه تبصره 3 ماده 169 کسب و کارهایی که در یک فصل مالیاتی معاملات آنها از 5 درصد حد نصاب معاملات کوچک کمتر باشد، میتوانند فاکتورهای خود را به صورت تجمیعی در صورت معاملات فصلی ثبت کنند که در این فاکتورها که شامل فاکتورهای خرید و فروش نیز میباشد نیاز به درج اطلاعات فرد مقابل مانند کداقتصادی وجود ندارد.
سازمان امور اقتصاد و دارایی حد نصاب معاملات فصلی برای سال 1401، 1.000.000.000 ريال تصویب کرد که 5 درصد آن معادل مبلغ 50.000.000 ريال میباشد، به عبارت دیگر مبلغ فاکتور خرید و فروش فعالان اقتصادی در هر دوره باید کمتر از 50.000.000 ريال باشد تا بتوان آنها را به صورت تجمیعی در یک رکورد ثبت نمود.
نحوه ارسال تجمیعی صورت معاملات فصلی
در ثبت تجمیعی مبلغ مورد معامله اهمیت دارد و کالای مورد معامله و یا مشخصات طرف مقابل مورد توجه نیست.
فاکتورهایی که میتوان تجمیعی ثبت نمود:
خرید یا فروش با مبلغ کمتر از ۵ درصد حدنصاب خرید از اشخاص حقیقی موضوع ماده ۸۱ (اشخاصی که موظف به ثبت نام در نظام مالیاتی نیستند)
نگهداری اسناد و مدارک معاملات در هر دو حالت ثبت تجمیعی و تجمعی به منظور رسیدگی مالیاتی احتمالی، الزامی است. تنها در خصوص معاملات کم ارزش نگهداری اسناد و مدارک الزامی نیست.
ثبت در خواست پنل حسابدار کمک
تفاوت تجمیعی و تجمعی برای اشخاص حقیقی و حقوقی:
بر اساس موضوع ماده 81، تجمعی شامل اشخاص حقیقی و اشخاصی که موظف به پیش ثبت نام نیستند نمی باشد. در واقع این اشخاص حقیقی، زیر حد نصاب خرید، مصرف کننده نهایی خرید و فروش می باشند. به طور کلی اشخاص حقیقی که دارای کد اقصادی هستند و همچنین اشخاص حقوقی در این موضوع قرار نمی گیرند.
تجمیعی هم یعنی ارسال مجموع معاملات اشخاص حقیقی و حقوقی در طول یک دوره، همراه با مشخصات کامل در یک رکورد که باید ریز اطلاعات طرف مقابل در زمان رسیدگی ارسال شود.
دقت داشته باشید که در تجمیع ارسال اطلاعات کامل باید ارسال اطلاعات در یک رکورد باشد. این اطلاعات باید به همراه نگهداری ریز معاملات و مخصوص اشخاصی باشد که مشمول ثبت نام در نظام مالیاتی هستند باشد.
لازم به ذکر است که در تجمعی، نیازی به ارائه مشخصات طرف مقابل نمی باشد و می توانید از اشخاص حقیقی و کسانی که الزامی به ثبت نام ندارند و برای خرید و فروش زیر حد نصاب و مصرف کننده نهایی هستند استفاده کنید.